Obsesif – Kompulsif Bozukluk Nedir?
Obsesyon, rahatsız edici, uygunsuz ve denetlenemez bir şekilde yaşanan, sürekli ve tekrarlanan zorlayıcı düşünce ve imgelerdir. Kompulsüyonlar ise kişilerin obsesyona tepki olarak ya da katı kurallar çerçevesinde tekrarladığı davranışlardır. Yaşamdaki Örnek verecek olursak el yıkama, düzenleme, kontrol etme, düzenleme ya da zihinsel bir eylem olarak dua etme, sayma gibi. Okb her yüz kişiden 2- 3 kişide görülmektedir
OKB olan birisi genellikle bu kompülsif ayinsi davranışları obsesyona tepki olarak gerçekleştirir ve bu kompülsif davranışların nasıl uygulanacağı konusunda genellikle çok katı kurallara sahip olur.
Örneğin yıkanma ve temizlenme ritüellerine sahip bir kişi hep aynı sırayla bu eylemleri yapar, eylemlerin sırası bozulduğunda huzursuzluk yaşar ve tekrar başa dönerek yeniden başlar.
Okb çoğu zaman kirlenme korkuları, kendine ve başkasına zarar verme korkuları ya da patalojik kuşkudan oluşur. Oldukça yaygın görülen diğer temalar simetri endişesi ya da gereksinimi, cinsel obsesyonlar ve din ya da saldırganlıkla ilgili obsesyonlardır.
Diğer kaygı bozukluklarında olduğu gibi Okb’ye de diğer duygu durum ve kaygı bozuklukları eşlik eder. Okb yaşayan bireylerde özellikle depresyon eşlik edici bir duygu durum bozukluğudur. Okb yaşayan kişilerin en az üçte biri hayatlarının bir döneminde depresyon yaşayabilir neredeyse % 80’ inde önemli depresif belirtiler görülür (Torres ve ark, 2006)
En sık görülen obsesyon ve kompulsiyonlar
Bulaşma obsesyonu ve temizlik kompulsiyonu
Kuşku obsesyonu ve kontrol kompulsiyonu
Cinsel içerikli obsesyonlar
Dini içerikli obsesyonlar
Simetri/düzen obsesyon ve kompulsiyonları
Dokunma kompulsiyonları
Sayma kompulsiyonları
Her takıntılı düşünce ve davranış Okb değildir. Evden çıkarken ocağı, ütüyü kontrol etmek birçok insanın yaptığı eylemlerdir. Burada ayırıcı olan şey kişinin bu eylemlere harcadığı zaman ve zihninin bu eylemlerle ne kadar meşgul olduğudur.
Tedavide sıklıkla Bilişsel Davranışçı Terapi ekolü kullanılır. Okb’de bilişsel davranış terapisinin hedefi, obsesif-kompülsif bozukluğu olanların ritüellerini gerçekleştirmeden korkularıyla yüz yüze gelmelerini ve anksiyetenin azaltılmasını sağlamaktır. Bu terapi ekolü obsesif-kompülsif bozukluğu olanlarda sıkça görülen abartılmış veya felaketler içeren düşünceleri azaltmaya da odaklanılır.